ไม่ว่าที่ไหนก็ตามบนโลก ทุกที่ย่อมมีสิ่งน่ากลัวประจำท้องที่นั้นๆ อย่างเช่นพวกผีชนิดต่างๆ ซึ่งกลายเป็นเรื่องเล่า ตำนาน ปากต่อปาก กันไป แน่นอนประเทศไทยเราเองก็มีเหมือนกันและน่าแปลกไปหน่อยคือ “ผีไทย” บ้านเรานั้นจะมีการแบ่งประเภทเอาไว้ด้วย ซึ่งแบ่งออกเป็น 

การรำผีฟ้า

          1.) ผีฟ้าซึ่งเป็นผีที่อยู่บนฟ้า ซึ่งเราได้รับความเชื่อเรื่องนรกสวรรค์มาจากพุทธศาสนา โดยชาวภาคกลางจะเรียกผีฟ้าว่า เทวดา หรือ เทพ นั่นเอง ซึ่งถือว่าเทวดานั้นมีหลายองค์ด้วยกัน และส่วนทางภาคอิสานก็จะเรียกว่า แถน แทน

          2.) ผีคนตาย ชื่อว่าเป็นวิญญาณของคนที่ตายไปแล้วและเป็นผีที่มนุษย์เราสัมผัสถึงบ่อยที่สุดก็เป็นได้ โดยผีชนิดนี้มีทั้งดีและไม่ดีแตกต่างกันออกไป ซึ่งผีดีที่คนนับถือก็จะแย่งย่อยไปอีกได้แก่ ผีเรือนจะเป็นผีประจำครอบครับที่คนไทยโบราณและชนชาติไทยบางกลุ่มเรียกว่า ผีด้ำ, ผีบรรพบุรุษ หรือผีปู่ย่าตายายพ่อแม่ที่ล่วงลับไปแล้วแต่ยังคงสถิตภายในบ้านเพื่อคุ้มครองลูกต่อต่อไป ซึ่งลูกหลายจะต้องนำของเซ่นสรวงตามโอกาส ต่อมา ผีบ้านเป็นผีประจำหมู่บ้าน โดยบางแห่งก็จะเรียกว่า เสื้อบ้าน ซึ่งจะคุ้มครองและให้ความอนุเคราะห์ให้กับคนภายในหมู่บ้านนั้นๆ แน่นอนว่าแต่ละหมู่บ้านจะมีสถานที่สำหรับทำพิธีกรรมเพื่อบวงสรวง อันดับที่ 3 ผีเมือง หรือ เสื้อเมือง จะเป็นวิญญาณของเจ้าเมืององค์ก่อนๆ หรือวีรบุรุษของกลุ่มชนที่คอยคุ้มครองให้กับบ้านเมืองซึ่งมีชื่ออีกอย่างว่า เทพารักษ์ นั่นเอง ดังนั้นจึงมีการสร้างศาลเพื่อเป็นที่สถิต

          3.) อันดับสุดท้ายคือผีไม่ปรากฏรายละเอียดที่มาความเป็นไป ซึ่งจะเป็นผีที่ประจำอยู่กับสิ่งต่างๆ ในธรรมชาติเช่น ผีป่า, ผีเขา, ผีน้ำ หรือผีประจำต้นไม้ เป็นต้น โดยผีดังกล่าวจะให้คุณและโทษได้ตามเจตนาของแต่ละคนที่มีต่อผีเหล่านั้น ดังนั้นการเซ่นสรวงถูกวิธีจึงเป็นเรื่องจำเป็นเมื่อต้องการความช่วยเหลือหรือขออนุญาตให้ประโยชน์

          นอกจากนี้ยังมีผีตามสภาพที่ปรากฏเช่น บอกสภาพการตาย ได้แก่ ผีตายโหง, ผีหัวกุด, ผีตายทั้งกลม เป็นต้น

          และต่อจากนี้ก็จะขอแนะนำผีแต่ละจำพวกให้รู้จักกัน ซึ่งค่อนข้างเป็นที่รู้จักกันมาช้านานเลยทีเดียวจนมักถูกนำไปสร้างเป็นภาพยนตร์หรือละครอยู่บ่อยๆ โดยเริ่มจากอันดับแรกคือ

          ผีกระสือ คือผีที่เข้าสิงในตัวผู้หญิง และชอบกินของโสโครก คู่กับผีกระหัง ที่ชอบเข้าสิงผู้ชาย เชื่อกันว่าผีกระหังเป็นผู้ชายที่เรียนวิชาอาคม เมื่อแก่กล้าก็มีปีกมีหาง จะไปไหนก็ใช้กระด้งต่างปีก สากตำข้าวต่างขา สากกะเบือ ต่างหาง ชอบกินของโสโครกเช่นเดียวกับกระสือ

          ผีปอบ คือ ผีที่สิงอยู่ในตัวคน พอกินตับไต้ไส้พุงหมดแล้วก็จะออกไปและคนๆ นั้นก็จะตาย ซึ่งบางครั้งจะมีพิธีการจับผีปอบที่เร่รอนเพื่อกำจัดทิ้ง

          ผีดิบ คือ ผีที่ยังไม่ได้เผาหรือผีดูดเลือด

          ผีตายโหง คือ คนที่ตายผิดธรรมดาเช่น ถูกฆ่าตาย ตกน้ำตายหรือตายด้วยอุบัติเหตุ โดยลักษณะการปรากฏตัวจะแตกต่างกันไปตามเจตนาของผู้ตายแต่ละคนมีความแค้นหรือไม่ต่อเหตุการณ์นั้นๆ ซึ่งบางครั้งอาจจะยังไม่รู้ตัวว่าตัวเองได้เสียชีวิตได้แล้ว

          ผีตายทั้งกลม คือ ผู้หญิงที่ตายในขณะที่ลูกอยู่ในท้อง อันเนื่องมาจากคลอดลูกหรือตายในขณะที่ลูกเกิดมาได้ไม่นาน เชื่อกันว่าวิญญาณหญิงดังกล่าวจะมีความร้ายกาจมาก โดยผีที่มีชื่อเสียงมากที่สุดก็คงไม่พ้น ผีแม่นาค นั่นเอง

          ผีพราย หมายถึง คนแก่ที่ป่วยไข้ออดแอดจนไม่มีกำลังต้องนอนซมอยู่เสมอ แต่พอคนอื่นไม่อยู่หรือเผลอ คนแก่นั้นก็เปลี่ยนไปดวงตากลับวาวโรจน์ และมีเรี่ยวแรงลุกไปหาของกินที่เป็นของสดหรือมีกลิ่นคาว หากมีใครมาพบก็จะทำท่าหมดแรงต้องนอนซมเหมือนเดิม บางแห่งก็ว่าผีพรายสามารถจำแลงกายเป็นสัตว์ต่างๆ ได้ โดยเฉพาะนกเค้าแมว หากบ้านไหนมีคนป่วยและมีนกเค้าแมวมาเกาะ จะเชื่อกันว่าผีพรายแปลงกายมาซ้ำเติมคนป่วยให้ตายโดยเร็ว

          ผีโพง และ ผีเป้า คือผีที่ชอบกินของสด ของคาว เช่น เลือดสด และสิงในคนได้ บ้างก็ว่าผีโพงสิงคนแล้ว จะทำให้มีแสงสว่างออกมาทางจมูกเวลาหายใจ และชอบหากินเวลากลางคืน 

          ผีโขมด เป็นพวกเดียวกับผีกระสือหรือผีโพง เห็นเป็นแสงเรืองวาวในเวลากลางคืน ทำให้เข้าใจผิดคิดว่าคนถือไฟอยู่ข้างหน้า 

          ผีกองกอย คือ ผีชนิดหนึ่งที่มีตีนเดียว ไม่มีสะบ้าหัวเข่าจึงต้องเดินเขย่งเกงกอย ชอบออกมาดูดเลือดที่หัวแม่เท้าของคนที่นอนหลับพักแรมในป่า

          ผีขุนน้ำ คือ อารักษ์ประจำต้นน้ำแต่ละสายซึ่งสถิตอยู่บนดอยสูง ผีขุนน้ำมักอยู่ตามต้นไม้ใหญ่ ชาวบ้านจะอัญเชิญมาสถิตที่หอผี ที่ปลูกอย่างค่อนข้างถาวรใต้ต้นไม้เหล่านี้ ผีขุนน้ำที่อยู่ต้นแม่น้ำใด ก็มักจะได้ชื่อตามแม่น้ำนั้น เช่น ขุนลาวเป็นผีอยู่ต้นแม่น้ำลาวในจังหวัดเชียงราย ผีมดและผีเมงคือผีบรรพบุรุษตามความเชื่อชาวล้านนา (คำว่า “มด” หมายถึงระวังรักษา) ส่วนผีเมงนี้เข้าใจกันว่ารับมาจากชนเผ่าเม็งหรือมอญโบราณ ผีเจ้าที่คือผีที่รักษาประจำอยู่ที่ใดที่หนึ่ง เป็นผู้ดูแลรักษาเขตนั้นๆ ดังนั้นคนโบราณเมื่อเดินทางและหยุดพักที่ใด มักจะบอกขออนุญาตเจ้าที่ทุกครั้ง 

          ผีเจ้านาย คือ ผีที่มาประทับทรงเพื่อช่วยแก้ไขปัญหาต่างๆ ของชาวบ้านชาวเมือง แต่มิใช่เสื้อบ้าน

          ผีย่าหม้อนึ่ง เป็น ผีจำพวกผีเรือนสถิตอยู่กับหม้อที่ใช้นึ่งข้าว เมื่อใครจะเดินทางไกลก็นำข้าวเหนียวหนึ่งปั้นและกล้วยหนึ่งผล ไปสังเวยบอกกล่าวผีย่าหม้อนึ่งเพื่อให้คุ้มครอง หรือหากลูกหลานไม่สบายร้องไห้โยเยกลางคืน ชาวบ้านก็มักไปเอายาจากผีย่าหม้อนึ่งโดยขูดเอาดินหม้อที่ติดกับหม้อไปผสมน้ำให้ลูกอ่อนกิน นอกจากดูแลคุ้มครองทรัพย์สินในครัวเรือนแล้ว ยังมีอำนาจในการพยากรณ์ได้ด้วย ซึ่งการลงผีย่าหม้อนึ่งนี้มักทำนายเมื่อบุตรหลานไม่สบายหรือของหาย

          ผีกละ หรือ ผีกะ เป็นผีที่มักเข้าสิงคนเพื่อเรียกร้องจะกินอาหาร เมื่อเข้าสิงใครก็จะแสดงกิริยาผิดปกติไป เมื่อคนสังเกตเห็นก็มักร้องขอกินอาหารและจะกินอย่างตะกละตะกลามจึงเรียกผีกละตามลักษณะการกิน แต่มักเขียนเป็นผีกะ

          ผีกละยักษ์ เป็นผีที่อยู่รักษาสถานที่ต่างๆ เช่น วัดร้าง ถ้ำ หรือที่ซึ่งมีสมบัติฝังหรือซ่อนอยู่ ผีกละยักษ์จะคอยพิทักษ์สมบัติเหล่านั้น จนกว่าเจ้าของจะรับทรัพย์สินเหล่านั้นไป

          ในกรณีผีกละยักษ์ที่อยู่ในวัด เล่ากันว่า มักจะเป็นวิญญาณของพระหรือเจ้าอาวาสที่ผิดวินัย เมื่อตายแล้วไปเกิดไม่ได้จึงต้องทำหน้าที่พิทักษ์วัดไปจนกว่าจะสิ้นกรรม รูปร่างของผีกละยักษ์นั้นไม่แน่นอน บ้างก็ว่าเป็นหมูตัวใหญ่ที่มีร่างกายเป็นทองแดง บ้างก็ว่าเป็นสุนัขใหญ่สีดำสนิททั้งตัว

          ผีตามอย (อ่านว่า ผี-ต๋า-มอย) คือ ผี 2 ชนิด โดยชนิดแรกเป็นผีที่อาศัยอยู่ในเขตที่มีคน ผีชนิดนี้จะคอยมาเลียก้นคนที่ไปถ่ายอุจจาระ เพราะคนสมัยก่อนมักไปถ่ายตามขอนไม้ เมื่อถ่ายเสร็จก็จะใช้ไม้แก้งขี้ปาดไปตามร่องก้นให้สะอาด ถ้าแก้งขี้ไม่สะอาดก็จะถูกผีตามอยมาเลียก้น ทำให้เจ็บไข้ได้ โดยวิธีแก้คือให้เอาดุ้นไฟสุดหรือไม้ที่เหลือจากไฟไหม้แล้วมาแก้งขี้เสีย (แก้งหมายถึงขูดให้สะอาด)

          ส่วนผีตามอย อีกชนิด เป็นผีที่คอยจับเอาหนุ่มหรือสาววัยรุ่นที่แตกกลุ่มเพื่อนที่เข้าไปในป่าหรือในดง นำไปมีเพศสัมพันธ์กับตน โดยคนที่ถูกกุมไปมักมีสภาวะครึ่งหลับครึ่งตื่น

          ผีโป่ง เป็นผีที่อยู่ตามโป่งซึ่งอาจเป็นโป่งดิน คือบริเวณที่มีดินเค็มซึ่งสัตว์มักไปแทะกิน หรือโป่งน้ำ คือที่มีน้ำผุดออกมาจากดิน ผู้ที่ไปสู่บริเวณโป่ง หากไม่สำรวมอาจจะถูกผีโป่งทำร้าย ทำให้เจ็บปวดที่เท้าหรือขา หรืออาจมีอาการเจ็บไข้รักษาไม่หาย

          นอกจากผีลักษณะต่างๆ ตามที่กล่าวมาแล้ว เรายังมีทั้งการละเล่น สำนวน ช่วงเวลา กิริยาอาการและคำหลายคำที่เกี่ยวกับผี เช่น

          ผีด้งหรือผีนางด้ง เป็นผีที่หนุ่มสาวในท้องที่จะเชิญมาเล่นตามลานบ้านช่วงสงกรานต์

          ผีถ้วยแก้ว เป็นการเล่นทรงเจ้าเข้าผีโดยผู้เล่นเอานิ้วแตะก้นแก้ว ให้เคลื่อนไปตามตัวอักษร เพื่อสื่อความหมาย

          ผีถึงป่าช้า หมายถึงจำใจทำเพราะไม่มีทางเลือก

          ผีบุญ คือ ผู้อวดคุณวิเศษว่ามีฤทธิ์ทำได้ต่างๆ นานา

          ผีบ้านไม่ดี ผีป่าก็พลอย หมายถึง คนในบ้านเป็นใจให้คนนอกบ้านเข้ามาทำความเสียหายได้

          ผีซ้ำด้ำพลอย คือ ถูกซ้ำเติมเมื่อพลาดพลั้งหรือเมื่อคราวเคราะห์ร้าย

          ผีอำ คือ อาการที่ปรากฏเมื่อเวลานอนเคลิ้มไปว่ามีคนมาปลุกปล้ำหรือยึดคร่า ทำให้มีอาการเหนื่อยหอบจนตื่นขึ้น บางคนก็เรียก ผีทับ จะมีอาการอึดอัด พูดจาไม่ได้ ลุกไม่ได้

          ผีผลัก คืออุบัติเหตุที่ทำให้บาดเจ็บหรือล้มตาย เนื่องจากใช้ของแหลมมาจี้ใส่กันเป็นเชิงล้อเล่น

          ผีเจาะปาก หมายถึง มีปากก็สักแต่พูดเรื่อยเปื่อย พูดไม่มีสาระ

          ผีพุ่งไต้ หมายถึงดาวตก

          ผีตากผ้าอ้อม หมายถึง แสงแดดที่สะท้อนกลับมาสว่างในเวลาเย็นจวนค่ำ มีสีส้มอมเหลือง

          ผีขนุน หมายถึงหญิงขายบริการตามต้นขนุนริมคลองหลอด กรุงเทพฯ

          ผีเพลีย คือดิถีวันห้าม ไม่ให้แรกนา ฯลฯ (ดิถี คือการนับวันตามจันทรคติ เช่น ขึ้น 1 ค่ำ แรม 2 ค่ำ เป็นต้น)

          นี่ก็คือผีไทยเกือบทั้งหมดที่พอหาข้อมูลได้ โดยผีบางชนิดเหลือว่าหลายๆ คนคงโดนกันมาแบบไม่เต็มใจเท่าไหร่นักกันบ้างแล้ว และหากใครรู้จักผีชนิดอื่นก็มาเล่าสู่กันฟังนะ

ที่มา: hilight.kapook.com