ชาวบ้านจากฝั่งไทยด้าน อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ต่างนั่งเรือเล็กข้ามไปยังฝั่งเมืองต้นผึ้ง แขวงบ่อแก้ว สปป.ลาว กันในช่วงนี้อย่างคึกคักเพื่อไปดูชาวบ้านฝั่งบ้านร่มเย็น เมืองต้นผึ้ง ทำการขุดหาดูโบราณวัตถุจำนวนมากทั้งด้วยแรงคน เครื่องมือประเภทจอบเสียม จนถึงขั้นนำรถแบ็คโฮไปขุด บนหาดทรายริมฝั่งแม่น้ำโขงใกล้หมู่บ้านและหนึ่งในวัตถุที่ค้นพบมีขนาดใหญ่รูปทรงเป็นหัวไหล่ขององค์พระพุทธรูปที่คาดว่าเป็นพระประธานภายในวัดโบราณโผล่ขึ้นมาเหนือน้ำ แต่ชาวบ้านยังไม่สามารถนำเอาขึ้นมาได้เพราะส่วนที่เหลือจมอยู่ใต้ทรายและน้ำประมาณ 1-2 เมตร จนมองไม่เห็นทั้งองค์จึงมีการนำกระสอบทรายทำเป็นแนวกั้นน้ำเอาไว้โดยรอบ ส่วนโบราณวัตถุอื่นๆ ที่ค้นพบมีขนาดเล็กจำนวนมาก เช่น อิฐ หินแกะสลัก ชิ้นส่วนของพระพุทธรูปโบราณ แผ่นโลหะ เป็นต้น โดยชาวบ้านนำใส่ตู้กระจกเตรียมจะนำไปเก็บไว้ที่วัดบ้านร่มเย็นต่อไป แต่ในช่วงการค้นหาและพบส่วนไหล่ของพระพุทธรูปมีการสร้างเป็นเพิงให้คนเข้าไปพัก รวมทั้งจัดสถานที่ให้นำดอกไม้ธูปเทียนไปสักการะบูชากันอย่างคึกคัก ด้านนายนพคุณ สุวรรณ์ ผู้ใหญ่บ้านสบกก ได้พร้อมด้วยลูกบ้านหลายคนข้ามไปพบนายปิงชัย อินต๊ะพรหม ผู้อาวุโสหรือภาษาถิ่นเรียกว่า พ่อใหญ่ประจำหมู่บ้านร่มเย็นพาไปสักการะโบราณวัตถุพร้อมดูองค์พระพุทธรูปที่โผล่เฉพาะส่วนใหญ่ไหล่ขึ้นมาดังกล่าว โดยพบว่าเป็นพระพุทธรูปขนาดใหญ่คาดว่าเป็นพระประธานภายในวัดโบราณสร้างด้วยการก่ออิฐถือปูน สภาพของไหล่ยังคงแสดงให้เห็นถึงลักษณะโค้งมนแม้มีรอยปลักหักพังแต่จากขนาดทำให้ชาวบ้านคาดการณ์ว่าน่าจะมีหน้าตักกว้างไม่ต่ำกว่า 4 เมตร อย่างไรก็ตามนายปิงชัยและชาวบ้านร่มเย็นระบุว่ายังไม่กล้าดึงองค์พระพุทธรูปขึ้นมาทันที เพราะเพราะรู้ว่าใต้น้ำมีแก่งหินหรือการยึดเหนี่ยวดีหรือไม่ หากทำไม่ดีก็อาจจะหลุดหายไปใต้น้ำหรือเสียหายได้จึงกำลังรอปรึกษาหารือกันอยู่ นายปิงชัย กล่าวว่า พื้นที่แห่งนี้เดิม คือ อาณาจักรสุวรรณโคมคำที่เคยเจริญรุ่งเรืองในอดีต กระทั่งยุคปัจจุบันเป็นหมู่บ้านเล็กๆ และมีพระและเณรจำพรรษาอยู่ที่วัดบ้านร่มเย็น จำนวน 11 รูป ต่อมาทางชาวประมงหาปลาก็เริ่มพบวัตถุมงคลต่างๆ ทั้งบนแผ่นดินและหาดทรายในแม่น้ำโขง สำหรับองค์ที่โผล่ขึ้นมาได้เฉพาะส่วนไหล่นี้ลักษณะน่าจะนอนตะแคงคว่ำอยู่ส่วนเศียรอาจถูกกระแสน้ำพัดพาหรือเสียหายตามกาลเวลาไปแล้ว รวมทั้งทางผู้อาวุโสของหมู่บ้านเชื่อว่าน่าจะคือพระน้ำใจเทพที่มีอยู่ในตำนานโบราณซึ่งมีอายุกว่า 480 ปี ทั้งนี้หากว่าสามารถนำขึ้นมาได้ชาวบ้านก็จะนำไปเป็นพระประธานประจำหมู่บ้านต่อไป ด้านนายนพคุณ กล่าวว่าพื้นที่ฝั่งไทย-สปป.ลาว บริเวณนี้เคยมีการค้นพบโบราณวัตถุจำนวนมาก แต่ยังไม่มีการพบพระพุทธรูปที่มีความกว้าง 4 เมตรเช่นนี้มาก่อน ดังนั้นหากว่าพี่น้องฝั่งลาวสามารถนำขึ้นมาจากแม่น้ำโขงได้ก็ก็คงจะมีนักท่องเที่ยวและพุทธศาสนิกชนเดินทางไปสักการะบูชากันคึกคักมากกว่านี้แน่นอน